Prijs- en werkafspraken met concurrenten stellen bedrijven in staat om een onzekere en competitieve markt voorspelbaar en overzichtelijk te maken. Binnen de huidige context van de wereldwijde criminalisering van kartelafspraken, moeten bedrijven die desondanks kartelafspraken maken behoedzaam opereren. Om kartels te stabiliseren maken bedrijven soms gebruik van de gevraagde en opgedrongen diensten van georganiseerde criminele groepen. Voorbeelden hiervan zijn beschreven in onder meer Italië, Canada en de Verenigde Staten. In Nederland en België is, vooral door het grote parlementaire enquête-onderzoek naar de Bouwfraude en de intensivering van opsporing door nationale mededingingsautoriteiten, veel kartelvorming ontdekt, maar van enige relatie met georganiseerde misdaadgroepen is niets gebleken. In deze bijdrage staat de vraag centraal hoe kartels kunnen voortbestaan en waarom dat in sommige gevallen wel en in andere niet gepaard gaat met betrokkenheid van georganiseerde criminaliteit.